Архив | Май 2022

Մաթեմատիկական խնդիր

Նկարում պատկերված քառակուսու կողմի երկարությունը 10սմ է: Որքա՞ն է մոխրագույն մասի մակերեսը:

Անխորագիր պատկեր

Առաջին Լուծում․ Առաջին հերթին հարկավոր է գտնել քառակուսու մակերեսը 10^2=100=S, ներգծված շրջանագծի շառավիղը գտնելու համար հարկավոր է 10:2=5=R, օգտվելով այս բանաձևով (S=πR^2), այս բանեձևով կարող ենք գտնել շրջանագծի մակերեսը, այս բանաձևում π միշտ հավասար է 3.14, իսկ R-ը դա շրջանագծի շառավիղն է, որը մենք արդեն հաշվել ենք: Տեղադրենք թվերը բանաձևի մեջ, S=3.14*5^2=78,5: Շրջանագիծ բաժանված են 4 հավասար մասերի, որոնցից երկուսը մոխրագույն են, այսինքն ստացվում է, որ մոխրագույն մասը կազմում է շրջանագծի 2/4-ը կրճատած 1/2-ը, կամել 50%ը, այդ իսկ պատճառով մենք բաժանում ենք շրջանագծի մակերեսը 2-ով, 78,5:2=39,25: Եթե մենք քառակուսու մակերեսից հանենք շրժանագծի մակերեսը, ապա կստանան պատկերի մնացած օբեկտների մակերեսը` 100-78,5=21,5, նույնպես բաժանում ենք երկուսի 21,5:2=10,75, եթե մենք գումարենք ստացած թվերը ապա կհաշվենք պատկերի մոխրագույն հատվածի մակերեսը 39,25+21,5=50
Պատ․՝ 50

Երկրորդ լուծում․ Քառակուսու մակերեսը 10^2=100=S։ Քանի որ այս պետկերում մոխրագույն հատվածները զուգահեռ են սպիտակ հատվածներին ապա նրանք իրար հավասար են, որը նշանակում է, որ մոխրագգույն հատվածները կազմում են քառակուսու մակերեսի 1/2-ը, կամ 50%ը, 100:2=50
Պատ․՝ 50

ԵՊՀ կրթահամալիրի կլոր սեղանի քննարկում

Ես մասնակցել եմ մայիսի 24-ի ԵՊՀ կրթահամալիրի կլոր սեղանի քննարկմանը, ինձ շատ դուր եկավ մասնակցել այդ կլոր սեղանի քննարկմանը և ես ստացա շատ նոր գիտելիքներ։ Մենք քննարկեցինք Հայաստանի Հանրապետության հարաբերությունները հարևան պետություննրի հետ, հատկապես Թուրքիայի և Արդրբեջանի հետ։ Վերանայեցինք Հայոց ողբագրական ցեղասպանության պատմությունը և համեմատեցինք մեր հարաբերությունները արդի ժամանակաշրջանում։

Любовь в жизни человека — сочинение

Любовь – это окрыляющее чувство, дающее человеку то, что никогда не дадут деньги и другие блага. Благодаря ей чувствуешь себя живым и вдохновленным. Несмотря на то, что она дарит счастье или боль, она прекрасна, потому что заставляет человека по новому взглянуть на свою жизнь. К сожалению, большинство людей в нашем мире – это люди в «футляре», которые бояться показывать свои чувства. Любовь многогранна и любовью можно назвать не только романтические чувства к своему партнеру, ведь существует материнская любовь, любовь к своему другу, брату, сестре, папе. Что подразумевается под этим сложным чувством? Это и понимание, и поддержка, и уважение, и желание пожертвовать чем-то ради дорогого человека. Любовь исключительно глубокое чувство, ведь невозможно по-настоящему полюбить человека только из-за красивой внешности. Любовь вынуждает принимать человека полностью вместе с его недостатками и достоинствами.Источник: Любовь в жизни человека — сочинение

Աշխարհագրության տարեկան հաշվետվություն

Այս ամբողջ ուսումնական տարվա ընթացքում մենք վերջացրեցինք աշխարհագրության ուսումնական ծրագիիրը։ Ուսումնական տարվա ընթացքում մենք կատարել ենք բազուն առաջադրանքներ, նախագծեր։

Սեպտեմբեր
Հայկական լեռնաշխարհ
Ռելիեֆը
Հոկտեմբեր
Օգտակար հանածոներ
Ինքնաստուգում
Հայաստանի Հանրապետության մակերևույթի առանձնահատկությունները
Նոյեմբեր
Հայաստանի Հանրապետության ջրագրությունը
ՀՀ կլիմայական պայմանները
ՀՀ բուսական և կենդանական աշխարհը
Հայաստանի հանրապետության հողային ծածկը
Դեկտեմբեր
Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտային գոտիականությունը
Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանական խնդիրները
ՀՀ-ի բնակչության կազմը
Ինքնաստուգում աշխարհագրություն
Հունվար
Փետրվար
Աշխարհագրություն
Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերությունը
Հայաստանի Հանրապետության Մետալուրգիա
Մարտ
Հայաստանի Հանրապետության քիմիական արդյունաբերությունը
Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության նորագույն ճյուղերը
Բնապահպանական խնդիրներ
Ապրիլ
Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսություն
ՀՀ անասնապահություն
Իքնաստուգում
Մայիս
Տրանսպորտի հիմնական տեսակները
ԳՄՕ

Տրանսպորտի հիմնական տեսակները

Դասի հղում։

  1. Բնութագրե՛ք և գնահատե՛ք ՀՀ տրանսպորտային աշխարհագրական դիրքը:

ՀՀ տրանսպորտային աշխարհագրական դիրքը բարենպաստ է տրանսպորտային տեսակներից օգտվելու համար։ Միակ բացառությունն է ծովային ուղին, որը մեր երկիրը աշխարհագրական դիրքից ելնելով չունի։ Մեր պետության տարածքը փոքր է, ուստի երկաթուղային կոմունիկացիաները ոչ միշտ են օգտակար, և նախընտրելի է ավտոմոբիլային ճանապարհների կառուցումը, որը կրկնակի էժան է և հասանելի։ Ունենք օդային կոմունիկացիոն միջոցներ, օրինակ՝ <<Զվարթնոց>> օդանավակայանը, որը տարածաշրջանի լավագույն օդանավակայաններից է։

  1. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ՀՀ երկաթուղային ավտոմոբիլային, խողովակաշարային, օդային և էլեկտրահաղորդման տրանսպորտի տեղաբաշխումը:

Տվյալ տրանսպորտային միջոցների տեղաբաշխման գործոններից է աշխարհագրական դիրքը։ Կարևոր դեր ունի, նաև հարևան պետությունների հետ հարաբերությունները, քանի որ ոչ-բարեկամ երկրներին մոտ ճանապարհներ կառուցելը այդքան էլ լավ ճանապարհ չէ և անապահով է։

  1. Բնութագրե՛ք երկաթուղու նշանակությունը ﬔր երկրի ներքին և արտաքին տնտեսական կապերի զարգացման համար:

Երկաթուղու նշանակությունը ներքին տնտեսության մեջ միանգամից մի քանի ճյուղ կբարելավվի՝ գյուղատնտեսությունից մինչև զբոսաշրջություն։ Երկաթուղու նշանակությունը արտաքին տնտեսության մեջ կապերը կբարելավվի այլ երկրների հետ և փոխադարձ ռեսուրսները ավելի մատչելի և արագ կներմուծվեն։

  1. Ի՞նչ հեռանկարներ կարող է բացել Հայաստանի համար Իրան–Հայաստան ﬕջազգային տարանցիկ երկաթգծի, գազամ ղի, նավթամուղի և ավտոմոբիլային ճանապարհային ﬕջանցքի կառուցումը:

Կարծում եմ այդ ամենը կբարելավվի երկու պետությունների հարաբերությունները, որոնց կարիքը մեր պետությունը ունի, քանի որ գտնվում է պատերազմական իրավիճակում։ Այդ ամենը ոչ միայն Իրանին է օգուտ այլ, նաև Հայաստանին։

ՀՀ բնապահպանական խնդիրներ

Հայաստանը բազմաթիվ փոխկապակցված բնապահպանական խնդիրների առջև է կանգնած: Դրանցից առավել զգալիներն են ջրի և օդի աղտոտվածությունը, անտառային տարածքի նվազումը,
հողերի դեգրադացիան, լանդշաֆտի փոփոխությունները, կենսաբազմազանության վտանգները, բնական աղետները և կլիմայի փոփոխության հետևանքները:

Ջրի և օդի աղտոտվածություն: Ջրի և օդի աղտոտվածությունը լուրջ բնապահպանական խնդիր է Հայաստանում: Դրա հիմնական պատճառներից մեկը քաղաքային թափոնների վատ կառավարումն է: Բազմաթիվ երկրորդային քաղաքների (մայրաքաղաք Երևանից բացի այլ քաղաքային բնակավայրերը) ջրամատակարարման և ջրահեռացման ենթակառուցվածքները
պատշաճ պահպանման պակասի հետևանքով դարձել են քայքայված: Երկրում կեղտաջրերի մաքրման մի քանի գործող կայանների պայմաններում, քաղաքային կեղտաջրերի մեծ մասը բաց է թողնվում գետեր առանց պատշաճ մաքրման: Հայաստանում չկա որևէ սանիտարական աղբավայր, և կոշտ թափոնները սովորաբար տեղափոխվում են բաց աղբանոցներ, դրանցից որոշները գետերի ափամերձ երկայնքով: Այդ աղբանոցներում թափոնները սովորաբար այրվում են, թունավոր նյութեր արտանետելով մթնոլորտ:

Անտառային տարածքի նվազում, հողերի դեգրադացիա և լանդշաֆտի փոփոխություններ:
Անցած երկու տասնամյակների ընթացքում Հայաստանում անտառածածկույթը զգալի նվազել է, հիմնականում վառելափայտի հատումների, առևտրային նպատակով փայտանյութի հավաքման և բացահանքերի շահագործման պատճառով: Վառելափայտի համար անօրինական հատումները
լայնորեն տարածված էին 1990-ականների էներգետիկ ճգնաժամի ընթացքում: Այն դեռևս հաճախ է հանդիպում՝ անտառների թույլ պաշտպանության և այլ վառելիքի հարաբերականորեն բարձր ծախքերի պատճառով: Անտառային տարածքի նվազումը պատճառում է տնկիների և կենդանիների
բնական միջավայրի կորուստ, օդի վատ որակ, հողերի դեգրադացիա, էրոզիա և սողանքներ ու լանդշաֆտի փոփոխություններ: Հողերի դեգրադացիայի և լանդշաֆտի փոփոխությունների պատճառ են նաև արոտավայրերի չկանոնակարգված օգտագործումն, ինչպես
նաև գյուղատնտեսությունում թունաքիմիկատների օգտագործման հետևանքով հողերի աղտոտվածությունը: Լանդշաֆտի փոփոխությունների այլ պատճառներն են հանքերի պոչամբարները, կոշտ թափոնների չկարգավորված հեռացումը։

ՀՀ անասնապահություն

Դասի հղումը։

Այլ հղում՝ 1․

  1. Որո՞նք են անասնապահության զարգացման նախադրյալները և խոչընդոտները։

Անասնապահության հիմնական զարգացումը պայմանավորված է կերային բազայով։ Անասուններին պետք է սնել արոտային թարմ խոտով, իսկ ցուրտ սեզոնին կուտակված մսուրային կերով։ Հայաստանում արոտային կերը բավարարում է, բայց մսուրային կերը անբավարար է, իսկ այդ խնդիրը լուծելու համար անհրաժեշտ են՝ բնական խոտհարքներ և կերային մշակաբույսեր։

  1. Ի՞նչ կապ ունի անասնապահությունը ՀՀ-ն տնտեսության մյուս ճյուղերի հետ:

Կարծում եմ այնքանով կապ ունի, որ, օրինակ՝ տեքստիլ արդյունաբերության մեջ օգտագործվում են բուրդ, կաշի, իսկ այդ ամենի ապահովվումը գալիս է անասնապահությունից։

  1. Բնութագրե՛ք ՀՀ անասնապահության կերային բազան: Ինչպիսի՞ տնտեսական և բնապահպանական հիﬓախնդիրներ են առնչվում դրան:

ՀՀ անասնապահության կերային բազան բնական լանդշաֆտային գոտիականությանը համապատասխան ունի վերընթաց տարածում։ Ավելի ընդարձակ են ﬔրձալպյան տիպի արոտավայրերը (2000-2600 մ բարձրություններում), երկրորդ տեղում է կերահանդակների տափաստանային տիպը:

Դրանք ﬔծ արժեք են ներկայացնում հատկապես խոշոր եղջերավոր անասուն ների համար, որովհետև խոտածածկը բավականին բարձր է, իսկ բուսակազմը` բազմազան:
Մեր լեռնային երկրի համար բնորոշ է արոտային անասնապահության
վերընթաց գոտիական համակարգը. ցածրադիր գոտու տնտեսություններն
ամառվա աﬕսներին կենդանիներին տանում են բարձրադիր ﬔրձալպյան
ալպյան գոտիներ, որտեղ և կազմակերպում են արոտը, կաթի ստացուﬓ ու
մշակումը: ՀՀ համարյա բոլոր տարածաշրջաններում արոտավայրերը ծանրաբեռնված են 50-70%-ով:

  1. Որո՞նք են ՀՀ խոշոր եղջերավոր անասնաբուծության զարգացման տեղաբաշխման առանձնահատկությունները:

Խոշոր եղջերավոր անասնաբուծթյան տեղաբաշխումը, ի տարբերություն անասնապահության մյուս ճյուղերի, ավելի համաչափ է: Այնուհանդերձ, որոշ շրջաններ առանձնանում են թե՛ անասունների գլխաքանակով, և թե՛ բարձր մթերատվությամբ (Արարատյան դաշտ, Շիրակի, Լոռ և Գեղարքունիքի մարզեր): 2012 թ. խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակը կազﬔլ է մոտ 600 հազ.: Վերջին տարիներին անասնաբուծության ոլորտում իրականացված արմատական բարեփոխուﬓերի շնորհիվ հնարավոր է դարձել, հատկապես խոշոր եղջերավոր կենդանիների պահել ավանդական պայմանները փոխարինել ժամանակակից տեխնոլոգիաներով, իսկ ցածր մթերատու կենդանիների փոխարեն բուծել ﬔր երկրի բնակլիմայական պայմաններին առավել հարմարված համաշխարհային լավագույն դասական ցեղերի բարձր մթերատու կենդանիներ:

Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսություն

Դասի հղումը։

  1. Որո՞նք են տվյալ ուղղության զարգացման նախադրյալները և խոչընդոտները։

Բուսաբուծությունը, հիﬓական արտադրաﬕջոցը մշակովի հողերն են, որոնք
հայտնի են ակտիվ օգտագործվող գյուղատնտեսական հանդակներ անունով:

Դաշտավարության վերին սահմանը ﬔր հանրապետությունում հասնում է
2200 մ բացարձակ բարձրությունները: Մշակովի բույսերի շարքում աﬔնաﬔծ
բաժինն են հացահատիկային և հատիկաընդեղենային մշակաբույսերը,
որոնք կազմում են ցանքատարածությունների շուրջ 55%-ը: Երկրորդ տեղում
են կերային մշակաբույսերը` շուրջ 23%-ը, որոնք բազմամյա ու ﬕամյա խոտաբույսեր, անասնակերի եգիպտացորեն, արմատապտուղներ են:

  1. Զարգացման ի՞նչ պատմություն է անցել տնտեսության տվյալ ճյուղը։
  2. Ի՞նչ դեր ունի տվյալ ճյուղը ՀՀ-ի համար։
  3. Ինչպե՞ս եք պատկերացնում տվյալ ճյուղի զարգացման հեռանկարը:

Բնապահպանական խնդիրներ

Սևանա լճի հիմնախնդիր

Սեւանա լիճը համարվում է Հայաստանի Հանրապետության եւ ողջ Կովկասի 35 միլիարդ խմ քաղցրահամ ջրի շտեմարանը: Սակայն այսօր Սեւանա լճի ջուրը մաքուր չէ, դրան խոչընդոտում են մի շարք հանգամանքներ` Սեւանի ավազանում հանքարդյունաբերական գործունեության ծավալումը, լճի մակարդակի անընդհատ տատանումները, ձկան արդյունաբերական պաշարների ոչնչացումը, ափամերձ անտառների ջրի տակ մնալը, լճի հարեւանությամբ գտնվող քաղաքների, ինչպես նաեւ լճափերին կառուցված օբյեկտների կոյուղաջրերի լճի մեջ թափվելը: Այս ամենն ուղեկցվում է լճի ճահճացմամբ:

1930–ական թվականներից սկսած` Սեւանա լճի ջրի անխնա օգտագործման արդյունքում (էներգիայի արտադրություն եւ ոռոգում) խախտվեց Սեւանա լճի էկոլոգիական հավասարակշռությունը: Լճի մակարդակը 1933–2000թթ. արդյունաբերական շահագործման հետեւանքով իջավ 19.6 մետրով, իսկ ծավալը նախկին 58.5 մլրդ խմ-ից կրճատվեց մինչեւ 32.5 մլրդ խմ: Ջրի օգտագործված 26.0 մլրդ խմ-ի 65 տոկոսը ծախսվել է էներգիայի արտադրության, իսկ 35 տոկոսը` ոռոգման նպատակներով: Լճի հատակից ազատվել է 25 հազ. հա տարածք: ՀՀ ԳԱԱ Հիդրոէկոլոգիայի եւ ձկնաբանության ինստիտուտի գիտական հետազոտությունները բացահայտել են, որ լճի ճահճացման հիմնական պատճառներից է լճի մակարդակի անկումը: Լճի ծերացման դանդաղեցման գործընթացում պաշտպանիչ դեր ունի լճի հատակի մոտ գտնվող 4C հաստատուն ջերմաստիճան ունեցող ջրային շերտը: Այն թույլ չի տալիս, որ հատակի տիղմը խառնվի լճին: Եթե լճի ծավալը քչանում է, կրճատվում է նաեւ այդ պաշտպանիչ շերտը, ինչի հետեւանքով լիճը սկսում է ճահճանալ: Ջրի մակարդակի բարձրացման միջոցով հնարավոր է վերականգնել այդ շերտը:

Ըստ ՀՀ նախագահին առընթեր Սեւանա լճի հիմնահարցերի հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Մովսիսյանի տվյալների` Գեղարքունիքի մարզում գործում են 29 հանքեր: Սոտքի ոսկու հանքավայրը եւ Շորժայի դունիտ-պերիդոտիտային հանքավայրը աղտոտում են լիճը: Սոտքի ոսկու հանքավայրը Հայաստանի ամենախոշոր ոսկու հանքավայրն է, որը գտնվում է Սեւանա լճի ավազանում: Հանքը շահագործվում է բաց եղանակով, եւ քամին փոշին, որն իր մեջ պարունակում է բազմաթիվ տոքսիկ նյութեր եւ ծանր մետաղներ, քշում է լճի ուղությամբ: Սոտք հանքից են դուրս գալիս Սոտք եւ Մասրիկ գետերը, որոնք թունավոր նյութերի եւ ծանր մետաղների խառնուրդով թափվում են Սեւանա լճի մեջ: 

Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության նորագույն ճյուղերը

Դասի հղումը։

Այլ հղում՝ դասագրքի 152-154 էջ

  1. Բնութագրե՛ք արդյունաբերության նորագույն ճյուղերը, գնահատե՛ք դրանց դերը և տեղը համաշխարհային տնտեսության ﬔջ:

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ, լազերային տեխնիկան և այլն։ Այդ տեխնոլոգիաները նպաստում են երկրի ամբողջ տնտեսության հզորացմանը, նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, մարդկային ներուժի արդյունավետ օգտագործմանը, արտահանման ծավալների կտրուկ աճին և այդ աﬔնի շնորհիվ բնակչության բարեկեցության բարձրացմանը:

  1. Որո՞նք են նորագույն ճյուղերի զարգացման նախադրյալները ՀՀ-ում:

Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացման համար լավ հիմք ծառայեց խորհրդային տարիներից ժառանգություն ստացած ծրագրային ապահովման մշակման, արդյունաբերական հաշվարկման, էլեկտրոնիկայի, կիսահաղորդիչների արտադրության փորձը:

  1. Ինչո՞ւ են ՀՀ-ում տեղեկատվական տեխնոլոգիաները համարվում գերակա
    ուղղություն, որո՞նք են նրա գործունեության հիﬓական ուղղությունները:

Հայաստանի տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների
(ՏՀՏ) ընկերթյնների հիﬓական ուղղություններն են` ներկառուցված
ծրագրային ապահովման մշակումը և կիսահաղորդիչների նախագծումը,
ծրագրային ապահովման պատվերների և արտապատվերների
իրականացումը, ֆինանսական ծրագրերի մշակումը, մուլտիﬔդիա
նախագծումը, ինտերնետային ծրագրավորումը, վեբ ծրագրավորումը,
տեղեկատվական համակարգերի մշակուﬓերը և այլն:

  1. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշե՛ք բնական շինանյութերի խոշոր հանքավայրերը և արտադրության կենտրոնները:
  2. Ներկայացնել արդյունաբերության նորագույն ճյուղերի զարգացման հեռանկարները ՀՀ-ում։