«Մենք»/«Мы»
«Хребты Безумия» Говард Лавкрафт
Դորեան Գրեյի դիմանկարը
Ծերունին և ծովը
Բալզակ
Hollow knight. Անցորդի ամսագիրը
«Չկա չարիք առանց բարիք»
Հինգ հասուն տանձեր
Գեղեցիկ սպիտակ ձիու ամառը
«Հայ Մուկը», «Հայը», «Հայը»
Ծիրանի ծառը
Վահան Տերյան Մթնշաղի անուրջներ
Կորսված օրեր։ Դինո Բուցատի
«ՍԻԶԻՓՈՍԻ ԱՌԱՍՊԵԼԸ» Ալբեր Քամյու
Զահրատ «Չար բաներ»
ՑՈՐՅԱՆԻ ԾՈՎԵՐ
Սովորեցրու քեզ մտածել․ Էդվարդ դե Բոնո
Քիթը։ Լուիս Ֆերնանդու ՎերիսիմուԿատարել առաջադրանքները․
Архив | 12 июня, 2022
Թարգմանություններ
Նախագծեր/առաջադրանքներ
Գրականության թեմաներ
1․ Փորձություն (hնդկական հեքիաթ)
2․ Կրակի առասպելը: Վլադիրմիր Հուլպաչ
3․ Նամակներ բարու և գեղեցիկի մասին։ Դմիտրի Լիխաչով
4․ Կորսված օրեր։ Դինո Բուցատի
5․ Քո կյանքի ժամերը։ Վիլյամ Սարոյան /հատված/
6․Ծառերը։ Հերման Հեսսե
7․ Ինչպես նորոգել աշխարհը։ Գարսիա Մարկես
8․ Պայքար առանց կատաղության։ Օշո
9․Կամուրջը։ Կաֆկա
10․ Գորտը։ Ռ․ Ագուտագավա
11․ Չեմ կարողացել․ չեմ կարողանում ու երբեք էլ չեմ կարողանա։ Խորխե Բուկայ
12․ Փոքրիկ դրախտ։ Դինո Բուցատի
13․ Սիրել Բաց աչքերով։ Խորխե Բուկայ
14․ Կուզեի լինել։ Ռաբիդրանաթ Թագոր
15․ Ես քմծիծաղով եմ նայում բարոյական ցանկացած ձևակերպման։ Սերգեյ Դովլաթով
16․ Երկնքի դարպասների մոտ։ Խորխե Բուկայ
17․ Խոհանոցի ժամացույցը: Վոլֆգանգ Բորխերտ
18․Եղնիկը: Ավ. Իսահակյան
19․ Մայրը: Հովհ. Թումանյան
20․ Եղջերուի մահը: Հովհ. Թումանյան
21․ Գավառական նամականի: Ակսել Բակունց
22․Երկիր Նաիրի: Եղ. Չարենց (հատված)
23․ Ջրի կաթիլը: Հանս Քրիստիան Անդերսեն
24․Նամակ դստերը։ Ֆրենսիս Սքոթ Ֆիցջերալդ
25․ Փոքրիկ սիրտս ում նվիրեմ: Նադեր Էբրահիմի
26․ Սպիտակ ջրաշուշանը (ամերիկյան հնդիկների հեքիաթներից)
27․ Կարմիր գլխարկը մարսեցու տեսանկյունից : էրիկ Բերն
28․ Կարդալ բայը չի սիրում հրամայական: Դանիել Պենակ
29․Բան ունեմ ասելու: Վ. Սարոյան (հատված)
30․ Հարի Բրաունի նամակը դստերը
31. Ավելի վատ։ Ժակ Պրևեր
32. Ճագարներ լուսնի տակ։ Դինո Բուցատ
33. Արբեք։ Գիյոմ Ապոլիներ
34. Մեծ աղմուկ։ Կաֆկա
35. Օտարանը։ Շառլ Բոդլեր
36. Շունն ու սրվակը։ Գիյոմ Ապոլիներ
37. Հյուսնի պատմությունը։ Վիլյամ Սարոյան
38. Ցանկանում եմ։ Խորխե Բուկայ
39. Փոքր քայլերի արվեստը։ Անտուան դե Սենտ Էքզյուպերի
40. Աշխարհն ու բանաստեղծը։ Ջուբրան Խալիլ Ջուբրան
«Չկա չարիք առանց բարիք»
Հոկտեմբերի 5
Կարդալ տեքստը, մեկնաբանել մուգ նշված հատվածները։
«Չկա չարիք առանց բարիք» կամ «թաքնված օրհնություն» ասույթը, որը չինարեն հնչում է որպես՝ «Սայ Վըն շը մա, յէն ճը ֆեյ ֆու»1 (sՈi wēng shī mǎ, yān zhī fēi fՕ/ 塞翁失马，焉知非福), Չինաստանում շատ վաղուց արդեն դարձել է ամենատարածված և ամենասիրված ասույթներից մեկը: Բառացի այն թարգմանվում է «Ծեր մարդը կորցնում է ձին, արդյոք դա օրհնություն չէ՞»: Ավելի երկար տարբերակը հնչում է այսպես՝ «Ձիուց զրկվելը ոչ միշտ է չարիք, ձի ձեռք բերելը՝ ոչ միշտ բարիք» (塞翁失马焉知非福，塞翁得马焉知非祸): Այն երկու տարբերակով էլ օգտագործվում է:
Այս բարոյախրատական պատմության սկզբնաղբյուրը Լյու Անի կողմից կազմված «Խուա ՆանՁը» կոչվող ժողովածուն է (մ.թ.ա. մոտ 139 թ.): Հետագայում ժողովածուի մեջ ընդգրկված այս փոքրիկ պատմությունը ենթարկվել է տարբեր վերամշակումների, վերածվել նաև ասույթի: Հայ ընթերցողներին եմ ներկայացնում «Ծեր մարդու կորած ձին» (Սայ Վըն շը մա / sՈi wēng shī mǎ -塞翁失马) առակը2:
***
Հնում Հյուսիսային սահմանների մոտ ապրելիս է լինում մի մարդ, որ կարողանում էր բուծել շատ լավ ձիեր: Բոլորը նրան կոչում էին Սայ Վըն: Մի օր Սայ Վընի ձիերից մեկն ախոռից փախչում է ու գնում-հասնում սահմանի մոտ գտնվող Խու ցեղի բնակավայրը: Հարևանները հենց իմանում են այդ լուրը, շտապում են մխիթարել Սայ Վընին, որ նա շատ չտխրի ձիու կորստի համար: Սակայն Սայ Վընը բնավ էլ տխուր չէր, այլ ժպտալով պատասխանում է.
– Թեև իմ ձին անհետացել է, սակայն դա դեռ չարիք չէ:
Մի քանի ամիս հետո այդ նույն ձին, որ փախել էր, վերադառնում է՝ իր հետ բերելով Խու ցեղից մեկ այլ շատ ընտիր տեսակի ձի: Հարևանները, լսելով այդ մասին, հերթով շտապում են Սայ Վընի մոտ՝ շնորհավորելու նրան: Սակայն Սայ Վընը, ընդհակառակը, հոնքերը կիտելով, ասում է նրանց.
– Պատահական կերպով եկած այս ընտիր ձին, վախենամ, այնքան էլ բարիք չէ:
Սայ Վընն ուներ մի որդի, որը շատ էր սիրում ձի հեծնել: Մի օր տղան հեծնում է Խու բնակավայրից եկած ձին և անզգուշաբար ընկնելով՝ կոտրում ոտքը: Հարևանները նորից վազում են Սայ Վընի տուն՝ նրան մխիթարելու, սակայն զարմանում են, երբ նա անտարբեր կերպով ասում է.
– Չնայած իմ տղան կոտրել է ոտքը, բայց, ո՞վ գիտե, գուցե դա բարի է:
Հարևանները, ապշած նրա խոսքերից, մտածում են, թե Սայ Վընը վշտից խելքը թռցրել է:
Շատ չանցած՝ Խու ցեղը նրանց դեմ պատերազմ է սկսում: Բոլոր երիտասարդ տղաները կանչվում են բանակ: Նրանց մեծ մասը զոհվում է պատերազմի դաշտում՝ արագաշարժ ու դաժան Խու զինվորների ձեռքից, իսկ Սայ Վընի տղան, ոտքը կոտրած լինելու պատճառով, չի կանչվում բանակ՝ այդպիսով փրկելով կյանքը: Միայն այդ ժամանակ են հարևանները հասկանում, թե այն օրը Սայ Վընի ասած խոսքերի տակ ինչ իմաստություն էր թաքնված:
Մեր կյանքում կան շատ բաներ, որոնք նախասահմանված են: Նույն բանը կարող է լինել և՛ օրհնություն, և՛ անեծք, միշտ չէ, որ կարելի է միանշանակ դատել՝ այն բարի՞ք է, թե՞ չարիք: Ընդհակառակը, պետք է թողնել, որ ամեն ինչ ընթանա իր բնական հունով. հանդիպելով բարեբախտության՝ չպետք է չափազանց ինքնագոհ դառնալ, իսկ դժբախտության ժամանակ չպետք է հիասթափվել, այլ՝ խնդրին նայել սթափ:
Վերլուծություն
«Չկա չարիք առանց բարիք»
Վերնագիր արդեն մեզ հուշում է պատմության գլխավոր ասելիքը «Չկա չարիք առանց բարիք», իմ կարծիքով սա նշանակում է, որ բարիքն ու չարիքը իրար հետ կապված են և իրար լռացնում են: Բարիքից հետո գալուէ չարիքը, իսկ չարիքից հետո բարիքը: Պատմածքի գլխավոր հերոսը դա շատ լավ հասկանում էր և այդ պատճառով սպասում էր և չեր զարմանում փոփողություններից, ի վերջո չարիքից հետո եկավ բարիք և դրա շնորհիվ տղան ջարդված ոտքի շնորհիվ կենդանի մնաց:
Նահապետ Քուչակ։
Նահապետ Քուչակ։
Տեղեկություններ գտնել Նահապետ Քուչակի մասին։
Նահապետ Քուչակի ծնունդը ենթադրաբար դրվում է 1490-ական թվականների սկզբներին, իսկ մահը, համաձայն հայրենի գյուղի սուրբ Թեոդորոս եկեղեցու պատի տակ պահպանված շիրմաքարի արձանագրության, եղել է 1592 թվականին։ Այս ժամկետները լիովին համընկնում են իր հասակի մասին նրա թողած հիշատակարանի բովանդակությանը։
Ես Քուչակս եմ վանեցի,
Ի գեղէն Խառակոնիսայ,
Լըցեր եմ հարիւր տարին,
Էլ չի գար մտքիկս ի վերայ….
Քուչակի մասին միջնադարում ստեղծվել են տարբեր ավանդություններ։ Ըստ դրանցից մեկի՝ Քուչակն իր երգերի մոգական զորությամբ բուժել է թուրքական սուլթանի՝ անբուժելի հիվանդությամբ տառապող տիկնոջը, որի համար սուլթանը, Քուչակի ցանկությամբ, Կոստանդնուպոլսից մինչև Խառակոնիս կառուցել է տվել յոթ կամուրջ, յոթ եկեղեցի և յոթ մզկիթ։
Ի՞նչ է հայրենը, ի՞նչ կառուցվածք ունի։
Հայրեն, հայկական միջնադարյան ժողովրդական տաղաչափության տեսակներից մեկը։ Բաղկացած է չորս 15 վանկանի տողից, նույնահանգ է։ Երբեմն տողերը երկատվում են (7-8 վանկ), գրվում ութ տողով։ Հայրենների սովորական թեմաներն են սերը, բերկրանքը, պանդխտությունը, խաղաղությունը և այլն։ Հայրենները մեծ հետք են թողել հայ բանաստեղծական արվեստի վրա։ Դրանց նմանությամբ և անվանումով գրել են հայ միջնադարյան բանաստեղծներ, որոնցից ամենանշանավորը Նահապետ Քուչակն է։ Բայց 15-17-րդ դարերի որոշ ձեռագրերում պանդխտության և խոհա-խրատական հայրենների մեծ մասի հեղինակ է նշվում Հովհաննես Երզնկացին։ Իսկ սիրային հայրենները հանդիպում են առանց հեղինակային անվան, սակայն 1882 թ-ին որոշ հեղինակներ և գրականագետներ հայրենների հեղինակ են ճանաչում Նահապետ Քուչակին։ Հայրենները Քուչակի երգերը չեն, դրանք գուսանաժողովրդական երգեր են։
Ընտրիր Քուչակից 2 հայրեն, սովորիր անգիր։
Յաւուրն ի հազար պահուն,
տէ´ր, փըրկէ ի մարդոյ շառէն.
Մարդոյ շառն այնչափ չար է,
որ գազան յիրմէն կու փախէ.
Զառիւծն ի զէնճիլ դըրած,-
գազանաց գըլխաւորն է.-
Արծիւն ի հաւան ելեր
ու մարդուն ահէն կու վախէ:
Այս ժողովական գիշերն ի բուն`
ես երկու շրջան մանեցի.
Խօշեարս այլ ի միտս ընկաւ,
թէզ մ’ելայ, զջահրաս վերուցի.
Փարչիկ մ’այլ գինի առի,
խօշեարիս դուռըն գնացի,
— Խօշեար, ա~մ, ըզդո´ւռըն բաց,
ձիւն եկեր, ոտվիս կու մըսի:
ПРИТЧА «В ПАРИКМАХЕРСКОЙ»
ПРИТЧА «В ПАРИКМАХЕРСКОЙ»
Один человек пришёл в парикмахерскую. Во время стрижки и бритья заговорили с парикмахером о Боге.
Մի մարդ եկավ վարսավիրանոց: Սանրվածք անելու և սափրվելու համար, սկսեցին խոսել վարսավիրի հետ Աստծո մասին:
Парикмахер сказал:
— Что бы вы мне ни говорили, а я не верю, что Бог есть.
— Почему? — спросил клиент.
Վարսավիրը ասաց.
-Ինչել դուք ինձ ասեք, ես չեմ հավատա, Աստծու գոյությանը
-Ինչու՞-հարցրեց հաճախորդը
— Достаточно выйти на улицу, чтобы убедиться, что Бога нет. Вот скажите, если Бог существует, откуда столько больных людей? Откуда беспризорные дети? Если бы он действительно существовал, не было бы ни страданий, ни боли. Трудно представить себе любящего Бога, который допускает всё это.
-Բավական կլինի դուրս գալ փողոց, որպեսզի վստահված լինել, որ Աստված չկա: Կարո՞ղ եք ասել, եթե Աստված գույություն ունի, ինչու՞ է այդքան հիվանդ մարդ: Որտեղից են անբռնազբոս երեխաները: Եթա նա իսկապես գոյություն ունենար, չէին լինի ոչ տանջանք, ոչ ցավ: Դժվար է պատկերացնել սիրող Աստծուն, ով այս ամենը թույլ է տալիս:
Клиент задумался. Когда парикмахер закончил работу, клиент щедро расплатился. Выйдя из парикмахерской, он увидел на улице заросшего и небритого человека. Тогда клиент вернулся в парикмахерскую, пригласил парикмахера к окну и, показывая пальцем на бродягу, сказал:
— Парикмахеров не существует! — вежливо приподнял шляпу и вышел.
Հաճախորդը ընկավ մտածմունքների մեջ: Երբ վարսավիրը վերջացրեց իր աշխատանքը, հաճախորդը առատաձեռնորեն վճարեց: Վարսավիրանոցից դուրս գալուց, նա տեսավ փողոցի վրա փրչոտ և ոչ սափրված մարդու: Այդ ժամանակ հաճախորդը վերադարձավ վարսավիրանոց, հրավիրեց վարսավիրին պատուհանի մոտ և մատով ցույց տվեց թափառականին և ասաց.
-Վարսավիրներ գոյություն չունեն`-հարգանքով բարձրացրեց գլխարկը և դուրս եկավ:
Ժանտախտի բժիշկ
Чумной доктор
С началом пандемии «Чёрной смерти» начались и попытки медиков противостоять опасному заболеванию, однако до поры неких специализированных «чумных докторов» не существовало.
Считается, что прецедент найма докторов специально для врачевания чумы создал Папа Римский Климент VI, пригласивший в 1348 году нескольких докторов для лечения поражённых «чёрной смертью» жителей Авиньона. Довольно быстро врачеватели чумы заняли особое место в обществе того времени. Экономический ущерб от пандемии был налицо, наравне с прямой угрозой жизни не только простому населению, но и власть имущим. Кроме того, доктора, видимо, всё же смогли добиться некоторых успехов или хотя бы видимости таковых. Как бы то ни было, чумные доктора вскоре стали рассматриваться как весьма ценные специалисты, и во многих городах получили дополнительные привилегии. Некоторые врачеватели чумы носили характерный защитный костюм. В своём окончательном виде костюм чумного доктора появился только в 1619 году, когда французский медик Шарль де Лорм предложил полный комплект защитной одежды для врачей, имеющих дело с больными чумой. Считалось, что маска с клювом, придающая доктору вид древнеегипетского божества, отпугивает болезнь. Но у клюва была и функциональная нагрузка: он защищал врача от «болезнетворного запаха», то есть являлся прообразом современных респираторов.
Ժանտախտի բժիշկ
“Սև մահ” համաճարակի սկզբնավորման հետ սկսվեցին բժիշկերի փորձերը դիմադրել վտանգավոր հիվանդությանը, սակային մինջև հիմա որոշ մասնագետների կարծիքով “ժանտախտի բժիշկներ” գոյություն չեն ունեցել: Ենթադրվում է, որ հատուկ ժանտախտի բուժման համար բժիշկներ վարձելու նախադեպը ստեղծել է Կլեմենտ VI պապը, հրավիրելով 1348 թվականին միքանի բժիշկներին “Սև մահով” տուժված Ավինյոնի բնակիչների բուժման համար: Շատ արագ, ժանտախտի բուժիչները հատուկ տեղ գրավեցին այն ժամանակվա հասարակության մեջ: Համաճարակի պատճառով տնտեսական վնասն ակնհայտ էր, երևի ուղիղ կյանքի վտանգով ոչ միային հասարակ մարդկանց, այլ նաև իշխանություն ունեցողներին: Բացի այդ, բժիշկները, երևում է, մեկա կարողացան հասնել որոշակի հաջողություների, կամել գոնե դրանց տեսանելիությանը: Ինչ էլ որ լիներ, ժանտախտի բժիշկները շուտով համարվեցին որպես բարձրարժեք մասնագետներ, և շատ քաղաքներում նրանք ստացան լրացուցիչ արտոնություններ: Որոշ ժանտախտի բժիշկները հագնում էին պաշտպանիչ կոստյում: Իր վերջնական տեսքով, ժանտախտի բժշկի հագուստը հայտնվեց միային 1619 թվականին, Երբ ֆրանսիացի բժիշկ Շառլ դը Լորմը առաջարկեց պաշտպանական հագուստի ամբողջական փաթեթը, գործ ունենալով ժանտախտով հիվանդների հետ: Համարվում էր, որ կտուցով դիմակը, բժշկին տալով հին եգիպտական աստվածության տեսք,քշում էր հիվանդությունը: Բայց կտուցում կրար ֆունկցիոնալ օգուտ. Այն պաշտպանում էր բժիշկին “հիվադ օդից”, այսինքն այն ժամանակակից շնչառական սարքերի նախատիպն էր:
Հինգ հասուն տանձեր
Բացատրի նախադասությունների իմաստը։ Արկածախնդրություն էր սա: Նաև արվեստ, նաև կրոն, այս կարգի գողությունը պաշտամունքի ձև էր առնում: Սա գողություն չի, ասացի:
Տղան շատ էր սիրում տանձ և հետևում էր տանձենու աճին սպասում էր, երբ որ տանձը հասուանա և երբ դա կատարվեց նա թռիչք կատարեց տանձը քաղելու համար և այդ ակնթարթը անկրկնելի արկած էր իր համար:
Ինչո՞ւ տղան իրեն գող չէր համարում։
Տղան իրեն գող չէր համարում, քանի որ փոքր տարիքից նա հետևում էր այդ տանձենուն և համարում դա իրենը, բացի այդ տանձ աճել էր ցանկապատից դուրս և տաղան համարում էր ինչը, որ ցանկապատից դուրս է ապա իրենն է, նաև ուզում եմ նշել, որ տղան դեռ երեխա է: Տղան ուներ բարի նպատակներ և տանձ քաղելուց հետո նա ցանկանում էր մյուսներին ել հյուրասիրել:
Խորհուրդ տուր տղային
Ես չեմ կարծում, որ խորհուրդը կոքնի տխային:
Դու ինչպե՞ս կպատժեիր տղային։
Ես չէի պատժի տղային, քանի որ տղան դեռ երեխա է և միչև վերջ չեր հասկանում, որ նա գողություն էր անում, ես ուղակի տղաի հետ կղոսեի:
Գեղեցիկ սպիտակ ձիու ամառը
Կարդալ Վ․ Սարոյանի «Գեղեցիկ սպիտակ ձիու ամառը» պատմվածքը։
Արդարացրո՛ւ տղաների արարքը։
Տղաները առաջինջ հերթին երեխաներ էին և միջև վերջ չէին հասականում թե ինչ էին անում: Նրանք միշտ երազել էին ձի ունենաին, նրանք իսկապես հիանում էին ձիով: Տղաները չունեին վատ նպատակներ և պլանավորում էին վերադարձնել ձիուն, երբ որ քշել սովորեին:
Մեղադրի՛ր տղաներին։
Ինչքան էլ տղաները ունենաին լավ նպատակներ նրանք միևնույն է գողություն էին կատարել, բացի այդ նրաք չգիտեին թե ինչպես է հարկավոր խնամել ձիուն, և կարող էին չիմանալով վնասել ձիուն:
Մեկնաբանի՛ր Ջոն Բայրոյի արարքը։
Ջոն Բայրոյի վստահ լինելով, որ տղաներն էին գողացել իր ձիուն նա վորոշեց ձև անել որ չգիտի, դա կարող է կապված լինել նրանով, որ նրանց ընտանիքները լավ բարեկամներ էին և ասելով այդ մասին կարող եր վնասվել տղաների ընտանիքի րեպուտացիան, բացի այդ Ջոն Բայրոնը հնարովորը է ցանկանում էր, որ տղաները ինքնուրյան որոշում կայացնեին և վերադարձնեին ձին:
Կարեն Մարգարյան 