Տեսական մաս՝
Բնության մեջ ցանկացած փոփոխություն՝ կոչվում է երևույթ։
Ֆիզիկական երևույթների դեպքում նոր նյութեր չեն առաջանում, այլ փոխվում է նյութի որևիցէ հատկություն։
Քիմիական փոխարկման(ռեակցիայի) դեպքում առաջանում են նոր նյութեր՝ ֆիզիկական, քիմիական և ֆիզիոլոգիական հատկություններ։
- Քիմիական-քիմիական ռեակցիայի հատկանիշներն են ջերմության անջատում կամ կլանում, գույնի փոփոխություն, համը, հոտը, գազի անջատումը կամ կլանումը, նստվածքի առաջացում կամ անհետացում։
- Ֆիզիկական-բնության մեջ կատարվող փոփոխություններն անվանում են ֆիզիկական երևույթներ։
- Ֆիզիոլոգիական
Ելանյութեր(սկզբանյութեր, ազդանյութեր), վերջանյութեր(ռեակցիայի արգասիքեր)։
Ռեակցաների սխեմաները
- Միացման ռեակցիա՝ A+B+C(պարզ) —> D(բարդ)
- Քայքայման ռեակցիա՝ D(բարդ) —> A+B+C
- Տեղակալման ռեակցիա՝ AB(բարդ)+C(պարզ) —> AC(բարդ)+B(պարզ)
- Փոխանակման ռեակցիա՝ AB(բարդ)+CD(բարդ) —> AD(բարդ)+BC(բարդ)
Առաջադրանքներ
1/ Ընտրեք կենցաղում նյութ։ Նյութերը դասակարգել, անվանել,գրել բանաձևերը, նկարագրել ֆիզիկական հատկությունները՝ գույնը, ագրեգատային վիճակը(պինդ, հեղուկ, գազային), եռման,հալման ջերմաստիճանները, ջերմա-,էլեկտրահաղորդականությունը, լուծելիությունը ջրում և այլն:
Ջուր(H2O)
- Ֆիզիկական հատկություն-ջուրը կարող է կլինել պիդ, հեղուկ և գազային ագրեգատային վիճակում։
- Քիմիական հատկություն-ջուրը կարող է մասնակցել տարբեր քիմիական ռեակցիաների` միացման, քայքայման, տեղակալման, փոխանակման։ Ջուրը փոխազդում է բազմաթիվ պարզ և բարդ նյութերի հետ։
- Ֆիզիոլոգիական հատկություն-օրգանիզմի 98% կազմված է ջրից, հետևաբար ջուրը կարևոր դեր է տանում կենդանի օրգանիզմների մոտ։ Այն մասնակցում է օրգանիզմում բոլոր բիոքիմիական պրոցեսներին։
2/ Հաշվեք հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները՝ Mr
Mr(H2O)=2Ar(H)+Ar(O)=2+16=18