Նռնաքար

Նռնաքար,  Իզոմորֆ տեղակալումների բնույթով առանձնացվում են երկու խումբ նռնաքարեր, որոնք ստորաբաժանվում են շարքերի։ Պիրալսպիտների խումբ (մագնեզիում—երկաթ—մանգանային նռմաքարեր)՝ պիրոպ, ալմանդին և սպեսարտին։ Այդ խմբում առկա է երկու իզոմորֆ շարք՝ պիրոպ-ալմանդին (առավել տարածվածը) և ալմանդին-սպեսարտին։ Ուգրանդիտների խումբ (կալցիումային նռնաքարեր)․ ընդգրկում է երեք շարք՝ գրոսուլյար-անդրադիտ (առավել տարածվածը), անդրադիտ-ուվարովիտ և անդրադիտ-շոռլոմիտ։ Բոլոր նռնաքարերի բյուրեղագիտական համակարգը խորանարդային է։ Հերձում չունեն։

Քվարց

Քվարց, սիլիցիումի ու թթվածնի ատոմներից բաղկացած միներալ, ատոմները գտնվում են սիլիցիում-թթվածնային տետրաեդրերի (SiO₄ ) անընդհատ շարքում_, ընդ որում ամեն թթվածնի ատոմ միացնում է երկու տետրաեդր, արդյունքում ընդհանուր քիմիական բանաձը՝ SiO₂: Քվարցը պատկանում է տրիգոնային բյուրեղային համակարգին: Իդեալական բյուրեղն իրենից ներկայացնում է վեցանիստ պրիզմա, երկու ծայրերում՝ վեցանիստ բուրգեր:

Քրականություն

Գոյականի տեսակները

Ըստ բառիմաստային ընդհանրությունների և քերականական յուրահատկությունների՝ գոյականները բաժանվում են հետևյալ խմբերի՝

• Հասարակ և հատուկ գոյականներ
• Թանձրացական (նյութական) և վերացական գոյականներ
• Անձ և ոչ անձ ցույց տվող գոյականներ
• Շնչավոր և անշունչ գոյականներ
• Անորոշ և որոշյալ գոյականներ

Հասարակ և հատուկ գոյականներ

Այն բառերը, որոնք անվանում են առարկայի տեսակը ընդհանուր կերպով և կարող են մասնավորվել տվյալ տեսակի բոլոր առարկաների վրա, կոչվում են հասարակ գոյականներ, օրինակ` աղջիկ, մարտ, գյուղ և այլն:

Միևնույն տեսակին պատկանող, ամեն մի առանձին առարկային տրվող անունները կոչվում են հատուկ անուն կամ հատուկ գոյական, օրինակ` Աննա, Հայկ, Հայաստան, Աղստև և այլն:

Հատուկ անուններ են՝

• Անձնանունները
• Տեղանունները
• Կենդանիներին տրվող անունները
• Կազմակերպությունների, հիմնարկների, թերթերի, գրական երկերի անվանումները

Թանձրացական (նյութական) և վերացական գոյականներ

Նյութական գոյականներն անվանում են բնության մեջ առկա առարկաներ և երևույթներ՝ հող, ջուր, մարդ, անտառ…

Թանձրացական գոյականներն անվանում են բուն առարկայական աշխարհն իր ամբողջ բազմազանությամբ,  բնության մեջ առկա առարկաներ և երևույթներ՝ հող, ջուր, մարդ, անտառ….

Վերացական գոյականները նյութական մարմիններ չեն անվանում, այլ ցույց են տալիս երևույթներ (բնության, հասարակական, մտավոր), բայց քերականորեն հասցված են առարկայի աստիճանի, որպես առարկա մտածված։ Վերացական գոյականներն անվանում են վերացական հասկացողություններ, որոնք մարդկային մտածողության արդյունք են՝ սեր, ատելություն, վախ, ցավ…

Անձ և ոչ անձ ցույց տվող գոյականներ

Անձ ցույց տվող գոյականները անձերի հատուկ և հասարակ անուններն են, ոչ անձ (իր) ցույց տվող գոյականն են մյուս բոլոր գոյականները։

Շնչավոր և անշունչ գոյականներ

Շնչավոր առարկա են համարվում մարդ նշանակող գոյականները, որոնք կարող են լինել՝

• հատուկ անուններ (Հռիփսիմե, Իշխան և այլն)
• հասարակ անուններ (մարդ, հայր, տղա, կին, զինվոր)

Շնչավոր առարկաները կամ անձ ցույց տվող գոյականները խոսքի մեջ գործածվելիս պատասխանում են ո՞վ, ո՞ւմ, ումի՞ց, ումո՞վ հարցերին։

Անշունչ առարկաներ են մնացած բոլոր առարկաները։ Օրինակ՝ քար, գրիչ, շուն, ոչխար, օձ։

Անշունչ առարկաները կամ իր ցույց տվող գոյականները խոսքի մեջ գործածվելիս պատասխանում են ի՞նչ, ինչի՞ց, ինչո՞վ, ինչո՞ւմ հարցերին:

Առաջադրանքներ

1. Գոյականները խմբավորի՛ր` ըստ տեսակների (միևնույն բառը կարող է մի
   Գյուղ-անշունչ, հասարակ, վերացական, 
   ԱՄՆ-անշունչ, հատուկ, վերացական,
   Արաքս-անշունչ, հատուկ, թանձրական,
   Սեր-անշունչ, հասարակ, վերացական,
   գայլ-շնչավոր, հասարակ, թանձրական,
   խնձոր-անշունչ, հասարակ, թանձրական,
   կարոտ-անշունչ, հասարակ, վերացական,
   մարդ-շնչավոր, հասարակ, թանձրական,
   խաղալիք-անշունչ, հասարակ, թանձրական,
   շուն-շնչավոր, հասարակ, թանձրական,
   Արմեն-շնչավոր, հատուկ, թանձրական,
   հմայք-անշունչ, հասարակ, վերացական,
   ընկեր-շնչավոր, հասարակ, թանձրական,
   խաղաղություն-անշունչ, հասարակ, վերացական,
   հեռախոս-անշունչ, հասարակ, թանձրական,
   մժղուկ-շնչավոր, հասարակ, թանձրական,
   Դավիթ-շնչավոր, հատուկ, թանձրական,
   գնդակ-անշունչ, հասարակ, թանձրական,
   Երևան-շնչավոր, հատուկ,  վերացական,
   կատու-շնչավոր, հասարակ թանձրական,,
   հրապուրանք-անշունչ, վերացական,
   

 

2.Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Վերջապես նրանք  հասան հռչակավոր Խաչաղբյուրին: Առաջնորդը մագլցեց ժայռն ու անց.ի մոտից մի պարան կապեց, որպեսզի տղաները կառ.ելով բարձրանան քարանձավ: Քարանձավային լճակից թափվող առվակի մեղմ խոխոջ.նն էր լսվում: Ջուրն այնքան թափանցիկ էր, որ հատակի խի.ն ու ավազը  երևում էին: Արշավախմբի  որոնումները ցնցող  արդյունք տվեցին: Տղաները այդ քարանձավից ոչ միա.ն նախամարդու իրեր գտան, այլ., բազմաթիվ ստորգետն. անձավներ, լճեր ու գետեր:

Լրացուցիչ աշխատանք

1. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանուր հատկանիշ ունեն, որ նույն շարքի բառը չունի:

աշխարհ                      ուրախություն              հետախույզ                սարդ

Նեղոս                          հիացմունք                     երգչուհի                    աղջիկ

աղվես                         մահճակալ                       սեր                           պարուհի

աթոռ                           խաղաղություն              ուսուցիչ                   օդաչու

աշխատանք               վայելք                              բժիշկ                       մկրատ

Գոյականի թիվը

2 Տրված գոյականները երկու խմբի բաժանի´ր:

Մարմին, մշակույթներ, նյութեր, շարժում, ժամանակ, մարմիններ, ճանապարհ, օրացույցներ, դաշտ, շարժումներ, նյութ, դաշտեր, մշակույթ, ճանապարհներ, ժամանակներ, օրացույց:

5. Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անուն: Գրի՛ր գործածված ածանցները, օրինակ` քերել-քերիչ:

Գրել-գրիչ
կապել-կապիչ
քամել-քամիչ
թակել-թակիչ
ըմպել-ըմպելիք
բացել-բացիչ
գործե-գործիչ
խաղալ-խաղալիք
ուտել-ուտելիք
խմել-խմելիք
հագնել-հագնելիք
ձգել-ձգիչ
փակել-փակիչ
խթանել-խթանիչ
փաթաթել-փաթաթիչ
ճոճել-ճոճարան
գանձել-գանձարան
զսպել-զսպիչ
ջնջել-ջնջիչ
ծածկել-ծածկիչ
կապել-կապիչ
օրորել-օրրիչ

Большая семья- это здорово!

Իմ տոհմածառը

Прочитайте текст по ролям

Տուռմալինա պառաիբան

Տուռմալինա պառաիբան շատ գեղեցիկ է վառ բիրուզի գույնով: Նա ունի շատ հետաքրքիր առաննահատկություն, նա կարողանում է լուսավորվել, դա կապված է իր առանձնահատուկ կառուվացքի շնորհիվ: Քարը բավականին թանկ է նրա մի կառատի գինը սկսվում է
13000$-14000$-ից: Քարի մասին մարդկությունը իմացավ վերջերս և ամբողջ աշխարքում միայն երկու տեղից կարելի է գտնել:
_________________________________________________________

քիմիա

Տնային աշխատանք

ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ: ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՃԱՆԱՉՈՒՄՆ
ԸՍՏ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ. ԴԻՏՈՒՄ,ՆԿԱՐԱԳՐՈՒՄ,

1. Թվարկվածներից առանձին-առանձին արտագրե՛ք նյութերի և առարկաների անունները՝ երկաթ,
մանրաչափ, պղինձ, կապրոն, սնդիկ, մկրատ, դանակ, շաքար, ջուր, սառույց, փայտանյութ, ծառ:

Օ=նյութ

2. Ի՞նչ նման և տարբեր հատկություններով են
օժտված հետևյալ նյութերը.
ա) կերակրի աղ և շաքար-ագրեգատային վիճակը պինդ
բ) քացախաթթու և ջուր-ագրեգատային վիճակը հեղուկ
գ) բնական գազ և ջրային գոլորշի-ագրեգատային վիճակը  գազային

3. Լրացրե՛ք աղյուսակը և համեմատե՛ք պղնձի ու ծծմբի
հատկությունները.

Բնորոշ հատկությունները                                                                                                                    Պղինձը  Էլեկտրահաղորդական է, ժանգի գույնին մոտ գույն ունի, մետաղ է, խիտ է

Ծծումբ
դեղին գույնի փոշի է
Դասարանական

ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹԵՐ ԵՎ ԽԱՌՆՈՒՐԴՆԵՐ: ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՄԱՔՐՈՒՄԸ

1.Սովորական պայմաններում նյութը գտնվում է պինդ ագրեգատային վիճակում, ջրում չի լուծվում, էլեկտրական հոսանքի լավ հաղորդիչ է, մուգ մոխրագույն է, կարծր չէ, փխրուն է: Հետեւյալ երեք նյութերից որի՞ ֆիզիկական հատկություններն են թվարկված` ալյումին, պղինձ, գրաֆիտ:

 

30.09.2019թ.

Պ.4
3b-տառային արտահատություն
2a=2xa
abc=axbxc
9ad=9xaxd
a=1xa
թեմա  միանդամներ
օրինակ
a, 7, b, -c,
միանդամ անվանում է թվերի և տառերի արտադրյալ հանդիսացող արտահատությունները:
Օրինակներ
-3x, cw, 3d

Մենակ թիվերը կամ մեկ տառը կոչվում են միանդամներ:
Օրինակ 14, 6, 1, 0, 100, x, y, a, -b, d,
հատկություն 1.
abc=bca
Երկու միանդամներ համարում ենք իրար հավասար, եթե նրանք իրարից տարբերվում են միայն արտադրիչնների հեթականությամբ:
օրինակ.
b*4=4b
ab3=3ab

Ինչպես պատրաստել մածուն

Մածուն պատրաստելու համար եռացնում ենք մեկ լիտր կաթը, անջատում ենք կրակը և թողնում սառչի մինչև 40-42 աստիճան: Կարող եք օգտագործեք խոհանոցային ջերմաչափ  ջերմությունը չափելու համար: Սառելուց հետո ավելացնում ենք մեկ գդալ մածուն կամ հետո խառնում ենք և բերանը փակում: Պետք է ապահովել 40-42 աստիճան ջերմություն 6-8 ժամ, որպեսզի մածունը վերջնական տեսքի գա: հարմար է պատրաստել շոգ եղանակին, իսկ ձմռանը կարող եք օգտագործել աձիալ մածունը փակելու համար: Օգտակար միկռոբներիը թթվեցնում են կաթը և ստացվում է մածուն:

Սնկեր

Սնկեր, ստորակարգ կորիզավոր օրգանիզմների առանձին թագավորություն։ Սնկերը համարվում են ամենահին օրգանիզմներից մեկը երկիր մոլորակի վրա: Գոյություն ունեն մի շարք տեսություններ սնկերի առաջացման մասին: Ի սկզբանե սնկերի առաջացման բազմաթիվ ոչ գիտական բացատրություններ են տրվել: 1727 թ.- ֆրանսիացի կենսաբան  Ֆազիեյին նշել է, թե սնկերը դրանք  սատանայի ստեղծածն են: Տարբերում են սնկերի 3 բաժին՝ իսկական սնկեր, օոմիցետներ և լորձնասնկեր, իսկական սնկերի 5 դաս՝ խիտրիդիոմիցետներ, էնտոմիցետներ, ասկոմիցետներ, բազիդիոմիցետներ և անկատար սնկեր։ Հայտնի է սնկերի ավելի քան 100 հզ. տեսակ՝ տարածված առավելապես Եվրոպայում և Հյուսիսային Ամերիկայում, Հայաստանում՝ մոտ 4200 տեսակ։

Թունավոր Սնկեր

Սրանք թունավոր նյութեր պարունակող և մարդու թունավորումներ առաջացնող սնկերն են։ Սակայն դրանց մեջ կան պայմանական ուտելի սնկեր օրինակ՝ մորխերը, կաթնասնկերը, որոնց թունավոր հատկությունները համապատասխան մշակումից հետո վերանում են։ Կենցաղում սնկերի թունավորությունը որոշելու գրեթե բոլոր նշաններն ու եղանակները կտրելիս սպիտակ կամ կաթնանման հյութի առկայությունը, երկնագույն գունավորումը, կծու կամ տհաճ համը, սնկի եփուկում արծաթի գդալի կամ գլուխ սոխի, սխտորի սևանալը հուսալի չեն։ Միակ հուսալի միջոցը ուտելի և թունավոր սնկերի հատկությունները ճիշտ իմանալն է։

 

Ընթերցանություն

Ես գրադարանում կարդացի «Դադավորի դավավճիռը», ես կպատմեմ ամենահետաքրքիր և ամենաիմաստուն հատվածը: Դատավորը ունի չորս աշակերտ, որոնցից մեկը պետք  է դառնա նոր գլխավոր դատավոր և դատավորը որպեսզի ստուգի ամեն մեկին նրան մի պատմություն է պատմում: Ծառան խանութպանից կաթ է գնում, դնում գլխին և գնում դեպի հյուրանոց, երկնքում արագիլ է թռչում բերանին ոձ, որից թույն է կաթում և ընկնում ծառայի գնած կաթի մեջ, ծառան կաթը տալիս է խոհարարին, պատրաստում է և տալիս հյուրերին հյուրերը ուտում են և թունավորվում, մահանում, ով է այդ ամենիչի մեղավորը և ով պետք է դատվել: Առաջին աշակերտը ասում է, որ պետք է դատվի ծառան, որովհետև նա ուտելիքը չեր ծածկել և այդ պատճառով էլ հյուրերը թունավորվեցին: Եկրորդ աշակերտը ասաց, որ արագիլն է մահվան պատճառը, բայց ծառանել է մեղավոր, որ չեր ծածկել կաթը: Երրորդ աշակերտը ասաց, որ ոչ մեկին չպետք է դատել քանի որ դա պատահականություն էր: Չորրոր աշակերտը ասաց.
-Դա չէր կարող պատահականություն լիներ, քանի որ թույնի ընկնելուց ծառան կնկատեր դա, կասեր խոհարարին, խոհարարը կստուգեր, և հյուրերը չէին մահանա, ոչ ոք չէր տեսել արագիլին, որից կարելի է ենթադրել, որ արագիլի պատմությունը հորինված էր, կարող էր խանութպանը փչացած կաթ էր տվել կամել խորարը կամ ծառան էին թունավորել կաթը որպեսզի հյուրերը մահանայն, ինչորե պետք է ամենինչ ստուգել ապա դատ կատարել:
Դատավորը ժպտաց և ասաց, որ պատությունը նա էր հորինել և ստուգում էր իր աշակերտներին, գլխավոր դատավոր կդառնա չորրորդ աշակերտը: