Архив | Ноябрь 2021

Գործնական աշխատանք 

Նոյեմբերի 19

Գործնական աշխատանք 1

3. Ընդգծե՛ք ժխտական 3 բայաձև.
ա. չախկալ, չողբալ, չաման, չաղան, չանչել, չանցնել
բ. չարադեմ, չաղոթեմ, չորացա, չուրացա, չարակամ, չկամ
գ. չմաշկել, չմշկել, չրխկաց, չթխկաց, չկարդալ, չքանալ

Գործնական աշխատանք 2

1․Ընդգծե՛ք ե խոնարհման 3 բայ.
ա. ավել, բավել, հմայել, անվայել, բեմել, ջերմել
բ. շահել, ջահել, նիկել, ծլկել, թափարգել, անարգել
գ. կոշկաթել, փիլիսոփայել, ներգաղթել, արժանավայել,
առավել, պառավել
դ. ճոճում է, խղճում է, ճչում է, գոչում է, եռում է, ձմեռում է

2․. Ընդգծե՛ք ա խոնարհման 3 բայ.
ա. անսխալ, մխալ, գեղածալ, կսկծալ, ժուժկալ, հեկեկալ
բ. սոսկալ, քենակալ, շողալ, ձնհալ, կանխակալ, շրխկալ
գ. կրծկալ, նողկալ, փսփսալ, հախճասալ, ծավալ, թվալ
դ. ասա՛, անսա՛, որսում է, դարսում է, գվվում է, գգվում է
ե. ժխտում է, վխտում է, կոպտում է, ժպտում է, սուրում է,
բուրում է

Պարապմունք 11

Առաջադրանքներ

1. Հաջորդականություններից որո՞նք են թվաբանական պրոգրեսիա

ա) 5, 8, 11, 14

բ) 20, 16, 12, 8

գ) 2, 4, 8, 10

դ) 5, 2, -1, -3

ե) 0, -4, -8, 12

զ) 1/2, 1/4, 1/6, 1/8

2. Հերթականությամբ գտե՛ք {an} թվաբանական պրոգրեսիայի ևս չորս անդամ։

ա) a1=3, d=5

3, 8, 13, 18

բ) a1=23, d=-4

23, 19, 15, 11

գ) a1=2, d=3.5

2, 5.5, 9, 12.5

դ) a1=7, d=-0.6

7, 6.4, 6.1, 5.8

ե) a1=- 1/6, d=1/3

-1/6, 1/6, 3/6

զ) a1=2√3, d=-√3


3. Գտեք {an} թվաբանական պրոգրեսիայի հինգերորդ անդամը, եթե

ա) a1=4, d=3

a5=a1+4d=4+4*3=16

բ) a1=1.3, d=-0.2

a5=a1+4d=1,3+4*-0,2=0,5

գ) a1=-2.5, d=0.7

a5=a1+4d=-2,5+4*0,7=0,3

ե) a1=1/3, d=1/6

a5=a1+4d=1/3+4*1/6=3/3=1

զ) a1=7-4√5, d=√5-1

4. Գտե՛ք {an)} թվաբանական պրոգրեսիայի տրված անդամի նախորդ և հաջորդ անդամները, եթե

ա) a8=21, d=4

a7=17, a9=25

բ) a11=5, d=-7

a10=12, a12=-2

գ) a15=0, d=9

a14=-9, a16=9

դ) a20=-9.5, d=-3.5

a19=-6, a21=-13

ե) a7=3/7, d=4/7

a6=-1/7, a8=1

զ) a5=1/√2+1, d=-√2

a4=2√2-1, a6=-1

5. Գտե՛ք x-ը, եթե տրված թվերը թվաբանական պրոգրեսիա են

ա) 2, 5, x

x=8

բ) x, 7, 11

x=3

գ) 8, x, 14

x=11

դ) 5, x, 2

x=3,5

6. d տարբերությամբ (an) թվաբանական պրոգրեսիայի հետևյալ անդամներն արտահայտե՛ք a1-ով և d-ով

ա) a7

a1+6d

բ) a15

a1+14d

գ) a40

a1+39d

դ) ak

a1+(k-1)d

ե) ak+1

զ) ak-3

7 (bn) թվաբանական պրոգրեսիայում b1=19, d=7: Գտե՛ք

ա) b7=61

բ) b11=89

գ) b20=152

դ) b27=201

ե) b40=292

զ) b65=467

8. {cn} հաջորդականությունը թվաբանական պրոգրեսիա է: Գտե՛ք

ա) c8-ը, եթե՝ c1=12, d=-3

c8=c1+7d=-9

բ) c13-ը, եթե՝ c1=5.2, d=-0.6

c13=c1+12d=-2

գ) c20-ը, եթե՝ c1=-20.3, d=1.7

c20=c1=19d=12

դ) c24-ը, եթե՝ c1=9.4, d=1.2

c24=c1+d23=37

9. Գտեք թվաբանական պրոգրեսիայի քսանհինգերորդ անդամը, եթե

ա) 3.7; 2.2…

a1=3,7

d=-1,5

a1+24d=-32,3

բ) 1|8 2/3; 17…

գ) 1/4; -1…

դ) -8.75; -7.5…

a1=-8,75

d=-1,25

a1+24d=-38,75

Թեմա 8. Հայկական սփյուռքը 1920-45 թթ.

Թեմա 8. Հայկական սփյուռքը 1920-45 թթ.
ա/ Հայկական սփյուռքի առաջացումը

Հայ իրականության մեջ առաջին զանգվածային բռնագաղթերը եղել են  III–IV դարերում՝ Սասանյան Արտաշիր I և Շապուհ II արքաների օրոք. տեղի է ունեցել հայերի առաջին խոշոր զանգվածային բռնագաղթերը Իրան: IV–XIII դարերում Բյուզանդիայի կայսրերը հայերին պարբերաբար բռնագաղթեցրել են Թրակիա, Մակեդոնիա և Բալկանյան թերակղզու այլ շրջաններ: Հայ ազնվականության և զինվորականության շարունակական արտագաղթի պատճառով նրանք հայտնվել են նաև բյուզանդական պետական կառույցների ամենաբարձր օղակներում. անգամ հիմնադրել են Մակեդոնական կամ Հայկական հարստությունը (867–1057 թթ.):

Հայերի արտագաղթը հայրենիքից մեծ չափերի է հասել VII–XIV դարերում, երբ տարբեր ժողովուրդների (արաբ, սելջուկ, մոնղոլ) ասպատակությունների պատճառով ստիպված գաղթել են Ասորիք, Միջագետք, Ղրիմ, Ռումինիա, Լեհաստան, Հունգարիա, Բուլղարիա, Կիևյան Ռուսիա, Փոքր Ասիայի ծովամերձ շրջաններ:

Կիլիկիայի հայկական թագավորության անկումից (1375 թ.) հետո մեծ թվով հայեր գաղթել են Իտալիա, Սիրիա, Ֆրանսիա և այլուր: XI–XV դարերում հայկական գաղութներ են ստեղծվել Բուլղարիայում, Ռումինիայում, Հունգարիայում, Մոլդովայում և այլուր: Թուրքերի՝ 1453 թ-ին Կոստանդնուպոլսի  գրավման ժամանակ տեղի հայ համայնքը մեծ կորուստներ է ունեցել: Միջին դարերում տարբեր երկրներում հայերի տարածմանը  մեծապես նպաստել է նաև այն, որ XVI դարից հայ վաճառականների գործունեության շառավիղը Հնդկաստանից ու Պարսկաստանից ձգվել է մինչև Պորտուգալիա և Ֆրանսիա: Ռուսաստանի հարավային շրջաններում նրանք հիմնել են վաճառականական ընկերություններ ու տներ, որոնց շուրջ ձևավորվել են հայկական նոր համայնքներ:

XVI–XVII դարերում Պարսկաստանի արքաները, հատկապես Աբբաս I շահը, Պարսկաստան են բռնագաղթեցրել հարյուրհազարավոր հայերի, որտեղ նրանք հիմնադրել են նոր քաղաքներ (օրինակ՝ Նոր Ջուղան) կամ ստվարացրել հայկական հին համայնքները: 

1828–29 թթ-ին Պարսկաստանի և Օսմանյան կայսրության դեմ Ռուսաստանի հաղթական պատերազմներից հետո Պարսկաստանից և Թուրքիայից Արևելյան Հայաստանում վերաբնակեցվել է շուրջ 150 հզ. հայ: 

Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–18 թթ.) նախօրեին տարբեր երկրներում ապրող հայության ազգային կենսագործունեությունը կազմակերպել ու կարգավորել է համայնքային հաստատությունների համակարգը՝ եկեղեցիներ, բարեգործական, կրթամշակութային, հայրենակցական, քաղաքական, մարզական և զանազան այլ կազմակերպություններ: Հատկապես կարևորվում էին Կոստանդնուպոլիսն ու Թիֆլիսը՝ արևմտահայության և արևելահայության մշակութային, քաղաքական ու ֆինանսական կենտրոնները: 

Հայ գաղթաշխարհի պատմության մեջ նոր փուլ է սկսվել Առաջին աշխարհամարտի տարիներին, երբ Թուրքիայի իշխանությունները 1915–23 թթ-ին իրագործեցին Հայոց ցեղասպանությունը: Այդ ոճրագործությունից ողջ մնացածների հիմնական մասը բռնագաղթել է տարբեր երկրներ, ինչպես Լատինական Ամերիկան և Արևելյան Եվրոպա: Երիտթուրթերը 1914-1918 թթ․ Արևմտյան Հայաստանում, Կիլիկիայում և կայսրության այլ վայրերում հայերի նկատմամբ իրականացրին ցեղասպանության քաղաքականություն։ Այն շարունակեցին քելամականները ընդհուպ մինչև 1923 թ․։ 


բ/ Սփյուռքի հարաբերությունները Խորհրդային Հայաստանի հետ /բանավոր, էջ 72-76, նաև այլ աղբյուրներ/

Առաջադրանք.
1. Ի՞նչ գիտեք հայոց պատմության մեջ տեղի ունեցած արտագաղթի ու բռնագաղթի մասին: Թվարկե՛ք իրենց հայրենիքից մարդկանց հեռանալու պատճառներ:
2. Ե՞րբ և ի՞նչ դեպքերի հետևանքով առաջացավ Հայկական սփյուռքը

Ժամանակակից հայկական սփյուռքը հիմնականում ձևավորվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի արդյունքում, երբ Օսմանյան կայսրության կողմից իրականացված Հայոց ցեղասպանությունը ստիպեց իրենց հայրենիքում ապրող հայերին փախչել կամ սպանվել: Թեև հայկական սփյուռք գոյություն ուներ Անտիկ և միջնադարում, այն մեծացավ Օսմանյան կայսրությունից, Իրանից, Ռուսաստանից և Կովկասից գաղթելու պատճառով 1914-1923 թվականներին:

Նախակորիզավորների և կորիզավորների կառուցվածքը

Կենդանի օրգանիզմները բաժանվում են նախակորիզավորների և կորիզավորների։

Նախակորիզավորներ

Նախակորիզավորների թաղաթը կազմված է բջջապատից և պլազմայի թաղանթից, որը որոշում է բջջի ձևը։ Այն կատարում է պաշտպանիչ և այլ կարևոր ֆունկցիաներ։

Նախակորիզավորների ժառանգական տեղեկատվությունն ափոփված է ԴՆԹ-ի օղակաձև մոլեկուլում, որը գտնվում է ցիտոպլազմում։

Կորիզավորներ

Կորիզավորներում տարբերվում են բջջի բաղադրամասերը, ցիտոպլազմ և բջջակորիզ։ Բջջում պակասում են պլաստիդները։

Կորիզավորները տարբերում են նաև կենսաքիմիական հատկանիշերով, օրինակ՝ պահեստային ածխաջրերի կազմով։

Կենդանի բջիջներում կամ չկա բջջապատ, կամ այն թույլ է արտահայտված։

Հայոց լեզու բայ

1. Դո՛ւրս գրել անկախ դերբայները (նաև հոլովված ձևերը),
որոշե՛լ խոնարհումը (ե, ա) և կազմությունը (պարզ, ածանցավոր)։
1. Գիլլիի եղեգնուտներում (շրջելիս-համակատար, Ե-խոնարհման,պարզ) երեսնական թվականներին ես էլ եմ հանդիպել հավալուսնի բների։ (Լողալով-անորոշ,Ա-խոնարհման,պարզ) շարժվող մի կղզյակի վրա եղեգների և ջրային
բույսերի անճոռնի կույտեր կային, որոնց վրա ես տեսա այդ թռչուններին՝ անշարժ
(նստած-հարակատար,Ե-խոնարհման, պարզ), ահագին կտուցները հնարավորին չափ (ներս քաշած,հարակատար, Ե-խոնարհման,պարզ) և ծայրերը (հենած-հարակատար, Ե խոնարհման, պարզ)
բլրակի պռնկին։ Չկարողացա (մոտենալ- անորոշ,Ե-խոնարհման,ածանցավոր), ուստի և թխսկանները իրենց բները (թողնելու-անորոշ ,Ե-խոնարհման , ածանցավոր) փորձ չարին։
2. Հավալուսնը ջրի մեջ (սուզվելու-ածանցավոր,Ե-խոնարհման,ածանցավոր) սովորություն չունի, ուստի որսին դեպի ափ
(քշելիս-համակատար, Ե-խոնահում,պարզ) ձկների մի մասը հատակով ետ է փախչում դեպի ջրի խորքը։ Այդ բանը
բնազդով «գիտեն» հավալուսնները, ուստի հաճախ իրենց որսորդությանը ընկերացնում են ձկնկուլներին, որոնք, ինչպես հայտնի է, հիանալի (սուզվել,անորոշ,Ե-խոնարհման, ածանցավոր), գիտեն։ Այդ
դեպքում ստացվում է խելացի (կազմակերպված-հարակատար, Ե-խոնարհման, ածանցավոր) որս. Հավալուսնները ջրի վերին
շերտից քշում են ձկներին դեպի ափ, իսկ ձկնկուլները սուզվում և հատակով են
շարժվում դեպի ծանծաղուտը։

2. Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ ածանցավոր բայը։
1. որոնել, թոշնել, տոնել, իջնել
2. զբոսնել, հայտնել, տեսնել, ձոնել
3. օթևանել, հորինել, հիմնել, ելնել
4. հասնել, մթնել, մեկնել, դեղնել
5. զանազանել, խթանել, անվանել, հագնել
6. ճանաչել, զեղչել, փախչել, կանչել
7. թռչել, շնչել, գոչել, հնչել
8. կոչել, կորչել, շառաչել, կանաչել
9. եզրապատել, կոտրատել, ընդհատել, վանկատել
10.կարոտել, կավճոտել, ցատկոտել, փոշոտել

Դերանուններ

Նոյեմբերի 15

1․ Գտնե՛լ փոխադարձ դերանունները։
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Անրերևույթ, որպես ցավը խոր հոգու,
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն՝
Օղակելով լույս աստղեցը մեկմեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու,
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան ու հեռու
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…

2Դո՛ւրս գրել դերանունները և խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։ Հոլով, թիվ կամ դեմք ունեցող դերանունների դեպքում նշե՛լ դրանք։

Մկան թագավորը հրաման է տալիս, կանչում իր մոտ չղջիկին և ասում. «Ա՛յ
անպիտան, դու մուկ ես, ո՞ւր ես թաքնվում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց
է անում թևերը և ասում. «Ես ինչի՞ պիտի տուրք տամ քեզ, չե՞ս տեսնում սրանք.
Ես թռչուն եմ, ես որտեղի՞ մուկն եմ»։ Մկան թագավորը գրում է թռչունների
թագավորին, թե այս տեսակ մի թռչուն կա. ինչի՞ դու նրանից տուրք չես վերցնում։
Թռչունների թագավորը սա որ լսում է, կանչում է չղջիկին, ասում. «Թե որ թռչուն
ես, մեր օրենքը ինչի՞ ես խախտում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց է անում
բերանը, ցույց տալիս ատամները և ասում. «Ես մուկ եմ, թռչունը բա ատամներ
կունենա՞»։ Թռչունների թագավորը մնում է շվարած, գլուխը կորցրած։ Այսպես
չղջիկը, երկուսին էլ խաբելով, մինչև հիմա էլ իր համար հանգիստ ապրում է
առանց տուրք տալու։
Արամ Ղանալանյանի «Ավանդապատում» գրքից

Անձնական- դու, Ես,

դու-եզակի, ուղական
Ես-եզակի, ուղական


Ցուցական- այս, սա,  Այսպես,

այս-եզակի, 
սա-եզակի,


Հարցական- ո՞ւր, ինչի՞,  որտեղի՞,

Հարաբերական-չես, թե

չես-եզակի

Անորոշ- մի

 3. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Իրար, այսչափ, նրանք, ոմն, ուրիշ, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի,
ամեն ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք,
ամենքը, մեկմեկու:

Նրանք նախնտրում են գեղեցիկ պատրաստված սնունդ, իսկ մենք տնական ձևով պատրաստված սնունդ:

Իրենք չեն հասկանում, որ դուք ավելի ունակ եք:

4. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Ոմն, այսչափ, ինչ-որ, դրա, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի, ամեն
ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք, մյուս,
ամենքը, միևնույն:

 5. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են ցուցական:
1. ողջ, ամբողջ, միևնույն, ամենայն
2. համայն, սույն, միևնույն, ինչ
3. այսպես, այդպես այնպես, որքան
4. սա, դա, նույնտեղ, այնչափ

 6. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են որոշյալ:
1. միմյանց, յուրաքանչյուր, ինչ, երբ
2. ամեն ինչ, համայն, ամեն մի, ողջ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

7. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են հարաբերական:
1. ով, ինչ, երբ, սույն
2. ողջ, քանի, ինչու, որ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

Թունավոր  նյութերը  օդում

Անհատական-հետազոտական  աշխատանքների  թեմաները՝


Թունավոր  նյութերը  օդում

Մենք շրջապատված են ք բազուն թունավոր նյութերով և հաճախ մենք դա նունիսկ չենք հասկանում, եթե մեք ապրում ենք քաղաքում ապա մենք գտնվում ենք ավելի մեծ վտանգի մեջ, քաղաքում, ավելի տարածված է թունավուր նյութեր շրջապատում, հատկապես օդում: Տարբեր հետազոտական ուսումնասիրություների շնորհիվ ապացուցվել է քաղաքաին կամ այլ տարածաշրջանում որտեղ օդում պաուրնակում են թունավոր նյութեր այն բացասական է ազդում մորդու օրգանիզմին և ապրելու կյանքը կարող է կրճատել 2-ից 3 տարի: Օդում ներկա են բազմաթիվ թունավոր նյութեր, բայց ես կառանձնացնեմ այս  նյութերը, քանի որ այս նյութերը ավելի վտանգավոր են կամ ավելի տարածված դրանք են օզոնը, ածխածնի մոնօքսիդը, ֆտոր, ծծմբի երկօքսիդը, կապարը, քլոր, ազոտի օքսիդները, մեթան և այլ մասնիկներ:

Օզոն

Հողային մակարդակի օզոնը տարբերվում է օզոնից, որը մարդկանց պաշտպանում է արևից: Այն իրականում ստեղծվում է գետնի մեջ, երբ անկայուն օրգանական միացությունները քիմիապես արձագանքում են ազոտի օքսիդներին արևի լույսի առկայության դեպքում: Այս քիմիական նյութերը ավտոտրանսպորտային միջոցների արտանետումների, էլեկտրական կոմունալ ծառայությունների և արդյունաբերական օբյեկտների արտանետումների, քիմիական լուծիչների և գազի գոլորշիների հետևանք են: Օզոնը կարող է վնասակար ազդեցություն ունենալ ձեր առողջության վրա, հատկապես, եթե ձեզ մոտ ախտորոշվել է ասթմա, COPD կամ բրոնխիտ: Օզոնը կարող է նաև վնասակար ազդեցություն ունենալ էկոհամակարգի վրա ՝ փոփոխություններ առաջացնելով բնակավայրերի որակի, սննդանյութերի ցիկլերի և ջրի մեջ:

Ածխածնի մոնօքսիդ

Այրման գործընթացի հետևանք, ածխածնի երկօքսիդի արտանետումներն ամենից հաճախ գալիս են տրանսպորտի աղբյուրներից: Ածխածնի երկօքսիդը վնասակար է մարմնի համար, ինչը խանգարում է օրգաններին թթվածին հասցնելը: Բարձր մակարդակներում այն միասին դադարեցնում է թթվածնի առաքումը և մահվան պատճառ է դառնում:


Ֆտոր
Ֆտորը երկրակեղևում տարածված տարր է (տարածվածությամբ տասներկուերորդը), կազմում է նրա զանգվածի 6,25-10−2%։ Հայտնի են ֆտորիդային 35 միներալներ, որոնցից ամենատարածվածները ֆլյուորիտը, կրիոլիտը և ֆտորապատիտն են։ Զգալի քանակով ֆտոր են պարունակում ապատիաները՝ և ֆոսֆորիտները։ Ֆտորը կենսաբանորեն ակտիվ միկրոտարր է, պարունակվում է բուսակա և կենդանական օրգանիզմներում։ Նրա կենսբաբսնական դերը վատ է ուսումնասիրված, պարզված է նրա նշանակությունը միայն ոսկրային հյուսվածքների համար։

Ծծմբի երկօքսիդ

Էլեկտրակայաններումև այլ արդյունաբերական օբյեկտներում բրածո վառելիքի այրումը պատասխանատու է ծծմբի երկօքսիդի արտադրության մեծ մասի համար: Այն նաև չափազանց վնասակար է շնչառական համակարգի համար ՝ առաջացնելով ասթմայի ախտանիշներ: Ծծմբի երկօքսիդը կարող է ռեակցիայի մեջ մտնել օդում տարբեր միացությունների հետ` կազմելով փոքր մասնիկներ: Այս մասնիկները կարող են ներթափանցել թոքեր և սրացնել էմֆիզեմայի հիվանդները, ինչպես նաև նրանք, ովքեր տառապում են սրտի հիվանդությունից:

Քլոր
Քլորպարունակող սպիտակեցնող նյութերն արդյունավետ են միայն սառը ջրում, քանի որ տաքացնելիս նրանք քայքայվում են։ Կարողէ առաջացնել ծուխ առանց կրակի։ քայքայում է լորձաթաղաթները, աչքերը և շնչառական ուղղիները։ Հեղուկ քլորի հետ շփումը մաշկի հետ բերում է այրվածքների կամ ցրտահարության։ Քլորը կարող է բարձր ճնշման, աթերոսկլերոզի, սիրտ-անոթային և այլ հիվանդությունների պատճառ դառնալ։ 

Կապար
Օդի մեջ կապարի արտանետումները կտրուկ նվազել են ՝ որպես շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալության կողմից ուղիղ գազը հանելու գործողությունների անմիջական արդյունք:


Ազոտի օքսիդներ
Ազոտիօքսիդներ, անօրգանական միացություններ են, ազոտի և թթվածնի միացությամբ։ Թթվածնի հետ ազոտն առաջացնում է 6 կայուն միացություն։ Ազոտի բոլոր օքսիդները սովորական պայմաններում գազեր են բացի N2O5 անգույն բյուրեղական նյութ է։ Ջերմոցային այս գազը շնչառության բնական արդյունքն է: Այն կապված է նաև հանածո վառելիքի այրման հետ:

Մեթան

Մեթան, ճահճագազ, հանքագազ, CH4, հագեցած ածխաջրածինների պարզագույն ներկայացուցիչը։ Հեշտությամբ վառվում է: Անգույն, անհոտ գազ է: Գալիս է անասունների արտանետվող գազից և ճահիճներից:

XX Դարի երաժշտությունը

XX դարում երաժշտության լսողների շրջանակը մեծացավ, քանի որ ռադիոն դարձավ շատ տարածված, իսկ ֆոնոգրաֆները օգտագործում էին երաժշտություն նվագելու և տարածելու նպատակով։ Արտ երաժշտությանը ցուցաբերած ուշադրությունը բացատրվում է նոր ռիթմերի, ոճերի և ձայների հետազոտությամբ։ XX դարի արտ երաժշտության ականավոր գործիչներից են Իգոր Ստրավինսկին, Առնոլդ Շունբերգը և Ջոն Քեյջը։ Ձայնագրման գյուտը և երաժշտության խմբագրման հնարավորությունը դասական երաժշտության նոր ենթաժանրերի շատացման առիթ դարձան՝ ներառյալ ակուսմատիկ և էլեկտրոնիկ ստեղծագործության Երաժշտական կոնկրետ դպրոցներ։ Ի հայտ եկավ ջազային երաժշտությունը, որը 20-րդ դարի կարևոր երաժշտական ճյուղերից մեկը դարձավ, իսկ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին կարևորվեց ռոք երաժշտությունը։ Ջազը ամերիկյան երաժշտական ձև է, որը ձևավորվել է 20-րդ դարի սկզբին աֆրո-ամերիկյան համայնքներում՝ աֆրիկյան և եվրոպական ավանդական երաժշտությունների միախառնումից՝ Հարավային Միացյալ Նահանգներում։ Իր զարգացման վաղ շրջանից մինչև հիմա ջազը ներառել է 19-20-րդ դարերի ամերիկյան պոպուլյար երաժշտությունից տարրեր։  XX դարում կարևոր ներդրումներ արվեցին Պիտեր Կիվիյի, Ջերոլդ Լևինսոնի, Ռոջեր Սկրուտոնի և Ստեֆան Դավիեսի կողմից։

Պարապմունք 10

Թեմա/ Թվային հաջորդականություն.

Սահմանում/ Եթե յուրաքանչյուր n բնական թվի որոշակի օրենքով համապատասխանության մեջ է դրվում Xn թիվը, ապա տրված է թվային հաջորդականություն։

X1, X2, X3, X4….

Տալ հաջորդականություն նշանակում է՝ յուրաքանչյուր այդ համարի տակ գտնվող Xn-ը։

Xn-ը կոչվում է ընդհանուր անդամ։

Ա. Եթե յուրաքանչյուր n բնական թվի որոշակի օրենքով համապատասխանության մեջ է դրվում Xn թիվը, ապա տրված է թվային հաջորդականություն։

X1, X2, X3, X4….

Բ. Տալ հաջորդականություն նշանակում է՝ յուրաքանչյուր այդ համարի տակ գտնվող Xn-ը։

Գ. Անալիտիկ, բառային, ռեկուրենտ

Ա. X1=2, X2=4, X3=6, X4=8, X5=10, X6=12

Բ. Xn=2n

X7=14, X8=16, X20=40

Ա. Xn=n

Բ. Xn=2n-1

Գ. Xn=4n

Դ. Xn=1/n

Ա. a1=2, a2=5, a5=14, a100=299

Բ. a1=0, a2=5, a12=55, a30=145

Ա. a1=5, a2=8, a3=11, a4=14, a5=17, a6=20

a1+a2+a3+a4+a5+a6=5+8+11+14+17+20=75

Բ. a1=-1, a2=2, a3=, a4=, a5=, a6=,

a1+a2+a3+a4+a5+a6=(-1)+2+(-)()

Ա. x1=12, x10=30, x100=210

Բ. 12, 16

Գ. 4n+14

Ա. a1=5, a2=8, a3=11, a10=32

Բ. b1=8, b2=4, b3=2, b10=1/64

Գ. c1=-2, c2=4, c3=-8, c10=1024

Xn=4n-3

Ա. 2, 5, 8, 11, 14…

Բ. -2, -10, -50, -250, -1250

Գ. 4, -4, -12, -20, -28

Դ. 8, 2, 0.5, 0.125, 0,03125

Ա. 3, 5, 7, 9, 11

Բ. -5, -10, -20, -40, -80

Գ. 8, 4, 0, -4,-8

Դ. 9, 2.7, 0.81, 0.243, 0.0729

Ինքնասուգում.

Լրացուցիչ խնդիրներ հոկտեմբեր ամիսը ամփոփելու համար:

Ինքնասուգում.

Լրացուցիչ խնդիրներ հոկտեմբեր ամիսը ամփոփելու համար:

1.ON հատվածի միջնակետը  M(_5_ ,_3 _) կետն է / M կետի կոորդիանտները ինքդ նշիր/ :  Գտնել N կետի կոորդինատները, եթե  Օ-ն կոորդինատային համակարգի սկզբնակետն է: 

5*2=10
3*2=6

10, 6

2.Գտեք A և B կետերի հեռավորությունը, եթե՝ ա) A(12,3), իսկ B(3,2) / կետերի կոորդինատները ինքդ նշիր/: 

√(12-3)^2+(2-2)^2=81+0=81, √81=9

3.Գտնել ABC եռանկյան AM միջնագծի երկարությունը, եթե տրված են եռանկյան գագաթները՝  A(1, 2), B(7, 3) և C(1, 9): 

7+1/2=4
3+9/2=6
M=(4;6)
√(1-4)^2+(2-6)^2=√25=5

4.Գտնել այն շրջանագծի հավասարումը, որն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով, իսկ կենտրոնը (6, 8) կետն է:

(0-6)^2+(0-8)^2=100

5.Գտեք այն շրջանագծի հավասարումը, որի կենտրոնը կոորդինատների սկզբնակետն է, իսկ շառավիղը  r1 = 3: 

x^2+y^2=3^2=9